Psychologe Veerle Hiel: “Ik hoop dat die jongeren zien dat ze erbij horen”
Zo’n 56% van de Vlaamse jongeren woont in een traditioneel gezin. Een cijfer dat jaar na jaar daalt. Maar hoe is het om op te groeien in een niet-traditioneel gezin en hoe staat de maatschappij daar tegenover?
Wat zijn de grootste uitdagingen voor een kind dat opgroeit in een niet-traditioneel gezin?
Het is moeilijk om alle soorten niet-traditionele gezinnen onder een noemer te plaatsen. Enerzijds heb je een gezin dat bestaat uit twee mama’s of twee papa’s. Ik denk niet dat daar nog grote uitdagingen zijn omdat we op dit moment leven in een breeddenkende maatschappij. Er zijn altijd mensen die daar kortzichtig naar kijken. De grootste uitdaging voor die jongeren is dan om zich niets van die mensen aan te trekken. Al denk ik dat ze dat wel meekrijgen van hun ouders of opvoeders.
Anderzijds zijn er ook jongeren die opgroeien in een leefgroep of pleeggezin. Het grootste werkpunt voor die jongeren is graag gezien worden, jezelf goed voelen en jezelf iets waard voelen. Bij kinderen die geplaatst worden merken we vaak dat die schuld bij zichzelf zoeken en zich daardoor minder goed voelen. Dat zelfwaardegevoel is heel belangrijk.
Wat is het grootste vooroordeel waar die jongeren mee te maken krijgen?
Jongeren die opgroeien in een pleeggezin of leefgroep krijgen vaak te horen dat hun ouders niet goed bezig zijn en dat het bijgevolg ook geen goede ouders zijn. Dat is niet oké. Of die papa al dan niet in de gevangenis zit, maakt niet uit. Het blijft de biologische vader en dat moeten die jongeren onthouden.
Toen ik nog werkte bij Bijzondere Jeugdzorg stond ik eens in de rechtbank voor een 18-jarig meisje. Toen haar vader dronken binnenkwam en heel wat onzin uitkraamde, verstopte ze zich achter mij. Dat was niet omdat ze haar vader niet graag zag, wel omdat ze zich op dat moment voor hem schaamde. Maar op de momenten dat haar vader niet dronk, kon ze daar op weekend gaan en vertrok ze weer naar huis als het haar te veel werd.
Heeft het een impact op die jongeren als ze zien dat ze de enige zijn uit hun klas die opgroeit in een niet-traditioneel gezin?
Een klas waar iedereen een blanke mama en papa heeft die samenblijven bestaat niet meer. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat die jongeren eens kijken naar de gezinssituaties van hun vrienden en zien dat ze niet alleen zijn en dat ze erbij horen.
Wat zijn positieve aspecten van opgroeien in een niet-traditioneel gezin?
Veel van die jongeren moeten snel op eigen benen leren staan. Dan heb ik het over jongeren die aan begeleid zelfstandig wonen doen. Die gaan bijvoorbeeld op hun 17 jaar alleen wonen en moeten met iets meer dan 800 euro in de maand rondkomen. Dat is niet gemakkelijk. Ze staan ook onmiddellijk met hun twee voeten in de realiteit. In gezonde gezinnen beschermen de ouders hun kinderen, maar als die ouders er niet meer zijn of niet in staat zijn om dat te doen, moeten die jongeren zichzelf proberen beschermen.
